Eitt af fyrstu verkefnum lögreglu á Norðurlandi vestra í upphafi vikunnar var að fylgja eftir tilkynningu um hvalreka í Guðlaugsvík.
Víkin sú er rétt sunnan umdæmamarka lögreglustjórans á Vestfjörðum og Norðurland vestra, sunnan við Stikuháls við minni Hrútafjarðar vestan megin.
Um er að ræða hræ af búrhval, um 14 metra langt. Til samanburðar má áætla þrjár Tesla Y bifreiðar séu nokkurn veginn jafnlangar séu þær samsíða hvalnum, eða sjö Cleveland 3ja sæta sófar lagðir samsíða hvalnum.
Á vef Náttúrufræðistofnunar segir að búrhvalurinn sé um margt sérstök hvalategund. Búrhvalurinn finnst á öllum hafsvæðum en hann kýs að lifa í litlum fjölskylduhjörðum í hlýjum sjó. Um er að ræða í þessu tilfelli tarf, en þekkt er að tarfar yfirgefa fjölskyldu sína árstíðabundið til kaldari svæða í fæðuleit. Mikill kynjamunur er á stærð búrhvala, sem mun vera óvenjulegt meðal hvala. Tarfarnir geta náð yfir 18 metra lengd og yfir 40 tonn en kýrnar allt að 12 metrar að lengd og 13 tonn að þyngd
Þegar vart verður við hvalreka þarf lögreglan að gera fjölmörgum stofnunum viðvart, hvort sem um er að ræða lifandi eða dauðan hval. En upplýsa þarf viðkomandi heilbrigðiseftirlit, Matvælastofnun, Hafrannsóknarstofnun, Umhverfisstofnun, Náttúrufræðistofnun, Náttúrustofu sem og sveitarfélagið þar sem hvalrekinn er.
Í verklagsreglum segir að lögregla skuli; „…afla eftirtalinna upplýsinga eftir því sem unnt er og senda ofangreindum aðilum:
Staðsetning dýrs og aðstæður, þ.m.t. varðandi aðgengi að dýrinu og fjarlægð þess frá íbúabyggð eða fjölförnum stöðum.
Ástand dýrs, er það lifandi/sært/dautt.
Stærð dýrs og hvort um er að ræða hræ af heilum hval eða líkamshluta.
Tegund og fjöldi dýra.
Mat á aðstæðum.
Ljósmyndir af dýri og aðstæðum.
Hver er eigandi þess lands þar sem hvalshræið liggur.”
Áður fyrr þótt hvalreki mikill búbót og sagnir eru til af hvalreka sem bjargaði heilu sveitunum frá hungursneið í erfiðum árum. Þaðan kemur líklega merking orðsins hvalreki á íslensku sem kærkomið happ eða óvæntur fengur.
Þrátt fyrir fagra skepnu og mikilfengleika hennar skal ósagt látið hvort sveitungar í Guðlaugsvík líti á hræið sem happafeng en það heyrir sjálfsagt til undantekninga að ábúendur nýti hvalhræ nú á dögum. Sjái náttúran ekki um að „urða“ hræið getur verið æði flókið að koma því í viðeigandi farveg.
Myndir af vettvangi tók Höskuldur B. Erlingsson, aðalvarðstjóri LNV.
