Í dag, sunnudaginn 21. desember 2025 eru vetrarsólstöður.
Vetrarsólstöður marka upphaf vetrar samkvæmt stjarnfræðilegu tímatalinu og eru sá tími ársins þegar sólin stendur lægst á lofti og dagurinn er stystur. Á norðurhveli jarðar verða vetrarsólstöður jafnan 21. eða 22. desember ár hvert.
Á Íslandi falla vetrarsólstöður í ár aðfaranótt 22. desember, klukkan 03:27 að íslenskum tíma. Þá hefur sólin náð lægsta punkti sínum á himinhvolfinu og eftir það fer birtan smám saman að aukast á ný, þótt það taki nokkra daga áður en breytingin verður greinileg.
Stysti dagur ársins á Norðurlandi
Á Norðurlandi er munur á birtu og myrkri sérstaklega áberandi á þessum tíma árs. Á Akureyri, sem er um 66° norðlægrar breiddar, er daglengdin á vetrarsólstöðum aðeins um 2–3 klukkustundir. Sólin rís þar seint og sest snemma, og á köflum virðist hún einungis skrimta rétt yfir sjóndeildarhringinn.
Norðar á landinu, til dæmis á Tröllaskaga og í Fjallabyggð, er birtan enn styttri og sólargangur mjög lágur. Þrátt fyrir það nýtur fólk þar oft langrar rökkurbirtu um miðjan dag, sem gefur sérstakt ljós og stemningu.
Vendipunktur ljóssins
Vetrarsólstöður eru þó ekki aðeins tengdar myrkri heldur einnig vendipunkti. Frá og með þessum degi fer dagurinn að lengjast, örlítið í fyrstu, en sífellt hraðar eftir því sem líður á veturinn. Þessi aukna birta hefur í gegnum aldirnar verið tákn vonar, endurnýjunar og nýs upphafs.
Á Íslandi hefur þessi tími lengi haft sérstaka merkingu í menningu og siðum, og tengist meðal annars jólahaldi og hefðum sem snúa að birtu í myrkri vetrarins.
Mynd: Kristín Magnea Sigurjónsdóttir, Trölli.is
