Íslenski þjóðhátíðardagurinn er haldinn hátíðlegur 17. júní ár hvert á fæðingardegi Jóns Sigurðssonar.
Fæðingardags hans var fyrst minnst með opinberum samkomum árið 1907 en fyrst var haldinn almennur þjóðminningardagur á aldarafmæli Jóns Sigurðssonar 17. júní 1911. Þá var Háskóli Íslands settur í fyrsta sinn. Eftir það héldu íþróttasamtök upp á daginn.
Árið 1944 var 17. júní valinn stofndagur lýðveldisins. Síðan hefur hann verið opinber þjóðhátíðardagur og almennur frídagur.
17. júní hátíðarhöld eru haldin víða um land með fjölbreytt dagskrá fyrir börn og fullorðna.
Þjóðhátíðarsöngvarnir „Hver á sér fegra föðurland“ og „Land míns föður“ eru gjarnan sungnir þegar ættjarðarinnar er minnst. Textarnir fjalla á hátíðlegan hátt um ættjörðina.
Textinn við ljóðið „Hver á sér fegra föðurland“ var saminn af Huldu (Unni Benediktsdóttur Bjarklind) og lagið eftir Sigvalda Kaldalóns. Þetta ljóð er eitt af ástsælustu þjóðlögum Íslendinga og er oft sungið við hátíðleg tækifæri, sérstaklega á 17. júní.
Hver á sér fegra föðurland
— eftir Huldu
Hver á sér fegra föðurland,
með fjöll og heiðarbláma,
með milda móðu sumarnátt
sem mjúkt um engin strýkur?
Hver á sér fegra föðurland
með fjörð og hlíð og akraland,
með algræna dali,
sólskinið bjarta á björg og branda,
bláan svan og silfur sanda
og silfurtærar lækjarsprænur
sem liðast um laut og tún?
Ljóðið „Land míns föður“ er eftir Bjarna Thorarensen (1786–1841) og hefur verið sungið við lag Jóns Leifs. Þetta er eitt af þekktari ljóðum Bjarna og lýsir djúpri ást til Íslands og náttúru landsins, með sterku þjóðernislegu og rómantísku yfirbragði.
Land míns föður
— eftir Bjarna Thorarensen
Land míns föður, landið mitt,
með ljóma bjarta, mild og blíð,
með alda, sem að eyjar strýkur,
og andblæ, sem um engi líður.
Ó, fagra land, mitt föðurland!
Ég ann þér heitt, ég elska þig.
Þín fjöll og dali fagurblá,
þín fjara, sandar, skógargrænt,
þín heiðarvíð og höfin há
og himinbjarta augnaráð –
Ó, fagra land, mitt föðurland!
Þú ert mér kær, þú ert mér dýr.
